Ogólne przepisy BHP są najbardziej restrykcyjne dla branż, w których ryzyko wypadku jest relatywnie duże. Skutkuje to m.in. większym prawdopodobieństwem kontroli uprawnionego organu. Ewentualne zaniedbania prowadzą do wielu nieprzyjemnych konsekwencji, a ujawnienie nawet drobnych uchybień grozi wysoką grzywną. Oznacza to zatem, że bezwzględnie każdy pracownik musi być wyposażony i przeszkolony adekwatnie do swoich służbowych obowiązków.
Zawód szczególnie niebezpieczny – alpinista przemysłowy
Polskie prawo definiuje wszelkie prace wykonywane na wysokości jako szczególnie niebezpieczne. Z tego powodu w branży alpinistycznej stosowane są specjalne przepisy BHP, które określają m.in. obligatoryjne wyposażenie oraz sposób szkolenia i postępowania w sytuacjach krytycznych. Warto przy tym wyjaśnić, czym różnią się prace na wysokości od tzw. alpinistycznych. Główna różnica polega na tym, że w przypadku tych drugich, sprzęt nie stanowi wyłącznie systemu asekuracyjnego, lecz umożliwia wykonywanie prac w miejscach trudno dostępnych. Pracownicy wykorzystują specjalistyczne wyposażenie, po które sięgają również zdobywcy prawdziwych szczytów górskich, co tłumaczy pochodzenie nazwy.
Wymagania stawiane pracodawcom i pracownikom
Podstawowym obowiązkiem pracodawcy jest upewnienie się, że osoba dopuszczona do pracy posiada wymagane kwalifikacje oraz niezbędne umiejętności. Kolejnym wymogiem jest przeprowadzenie instruktażu stanowiskowego z zakresu prac alpinistycznych. Poza oczywistymi zagadnieniami należy skupić się także na kwestiach związanych ze sprzętem alpinistycznym, transportem do miejsca pracy czy postępowaniu w przypadku ewakuacji. Podobna tematyka powinna być przedmiotem corocznych szkoleń BHP. Ponadto pracownik musi potwierdzić na piśmie, że został zapoznany z zasadami pracy i odbył niezbędne szkolenie.
Bezpieczeństwo przede wszystkim, czyli sprzęt najwyższej jakości
W celu zapewnienia pracownikom maksymalnego bezpieczeństwa, a tym samym zmniejszenia ryzyka wypadków, pracodawcy powinni polegać wyłącznie na sprzęcie wyprodukowanym przez sprawdzone marki legitymujące się odpowiednimi certyfikatami. Szczególnej staranności należy dochować przy doborze systemów zabezpieczających przed upadkami.
Najpowszechniejsze formy prac alpinistycznych
Fachowcy pracujący na wysokościach są szczególnie pożądani w budownictwie. Oprócz pospolitych prac na wysokościach związanych przykładowo ze spawaniem albo montażem zbrojeń często wykonuje się także prace rozbiórkowe. Ponadto dochodzą zlecenia realizowane w miejscach szczególnie niebezpiecznych (np. kanały i zbiorniki). Nieco inną gałęzią są natomiast prace usługowe, a mianowicie montaż reklam na wysokich budynkach, usuwanie śniegu zalegającego na dachach budynków czy mycie szyb na wysokości. Wszystkie powyższe prace łączy jedno – odpowiednie wyposażenie pracownika. W tym przypadku najważniejsze jest bezpieczeństwo i wygoda użytkowania. Przykładowo sprzęt do mycia okien na wysokości powinien charakteryzować się wysoką mobilnością i ergonomią, tak aby nie krępować ruchów alpinisty.
Prace na wysokościach, podobnie jak inne aktywności obarczone wysokim ryzykiem, mogą być wykonywane wyłączne przez osoby wykwalifikowane oraz świadome niebezpieczeństwa. W tym przypadku najważniejsze jest odpowiednie przeszkolenie i niezawodny sprzęt.
